İşveren çalışanlarına yemek ve yol parası vermek zorunda mı yoksa değil mi konusu bazı durumlarda ortaya çıkabilmektedir. Genel olarak işyerleri çalışanlarına yemek verebildiği gibi yemek parası da vererek çalışanların kendilerinin yemek ihtiyaçlarını karşılamasını sağlamaktadır. Diğer yandan da yemek ve yemek parası vermeyen işyerleri de olabilmektedir.
Bu durumlara karşı işverenin çalışanlara yemek verme zorunluluğunun olup olmadığı konusu ortaya çıkmakta. 4857 sayılı İş Kanunu incelendiğinde ise işverenin yemek veya yemek parası vermesi konusunda bir zorunluluk getiren maddenin olmadığı görülmektedir. Buradan anlaşıldığı üzere işverenin yemek veya yemek parası vermesi işverenin kararına kalmıştır. Aynı şekilde bu durum çalışanların yol paraları içinde geçerlidir.
İşverene Yemek Parası Verme Zorunluluğu Getirilebilir mi?
4857 sayılı İş Kanunu’nda yemek veya yemek parası verilmesi konusunda zorunluluk getiren bir madde olmamasına karşılık bazı durumlarda yemek verilmesi veya yemeğin verilmediği durumlarda yemek parasının verilmesi zorunlu hale getirebilir.
Burada önemli olan çalışan ve işveren arasında yapılan iş sözleşmesinde bu konuda bir maddenin olup olmadığıdır. Eğer iş sözleşmesinde yemek veya yol parasının verileceği konularda bir madde eklenmesi işverenin çalışana yemek verme zorunluluğunu ortaya çıkaracaktır. Aynı durum toplu iş sözleşmeleri içinde geçerlidir. İş sözleşmesinde bu hususta maddenin olması ve işverenini bu duruma karşılık yemek veya yemek parası vermemesi durumda işçi sözleşmesini haklı olarak feshedebilir.
İşveren Yemek Parası Vermesi ve Vergi Muafiyeti
İşverenlerin yemek veya yemek parası vermesini zorlayıcı bir maddenin bulunmamasına karşılık ülkemizde faaliyet gösteren çoğu şirket çalışanlarına yemek veya yemek parası vermektedir. Yemekhanede yemek verebildiği gibi işletmeler çalışanlarına yemek parası ödemesi de yapabilmektedir. Yemek parası nakit olarak çalışanlara verilebileceği gibi Multinet, Sodexo gibi yemek kartı veren firmalar aracılığı ile de verilebilmektedir. Bu tür aracı firmalar ile yemek işlemlerini gerçekleştirmesi ayrıca ödenen tutar kadar SGK priminin de az ödeneceği anlamına gelmekte.
İşverenin İşçiye Yol Ücreti Vermesi Zorunlu mu?
4857 İş Kanunu incelendiğinde işverenin çalışana yol ücreti verme zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak işveren ile çalışan arasında yapılan yapılan iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde çalışanın yol ücretinin karşılanacağı veya servis gibi imkanların sağlanacağı konusunda maddeler varsa işveren bu imkanları çalışanlara sunmakla mükelleftir. Yol parası vermek zorunlu mu konusunda işverenlerinde sözleşmelere dikkat etmesi ve bu tür maddelerin eklenmesi durumunda gerekli yol ücretleri veya servis ihtiyaçlarını karşılaması gerekir.
İşyerine servis zorunluluğu konusunda Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik 6. maddede belirtildiği üzere
Belediye sınırları dışındaki her türlü işyeri işverenleri ile belediye sınırları içinde olmakla beraber, posta değişim saatlerinde toplu taşıma araçları ile gidip gelme zorluğu bulunan işyeri işverenleri, gece postalarında çalıştıracakları kadın çalışanları, sağlayacakları uygun araçlarla ikametgâhlarına en yakın merkezden, işyerine götürüp getirmekle yükümlüdür.
hükmü gereğince gece vardiyasında kadın çalışanlara uygun servis araçlarının ayarlanması gerekir. İşveren yol ücreti vermek zorunda mı konusunda yukarıda belirttiğimiz detaylar göz önünde bulundurularak işverenin yol parası vermesinin zorunlu olup olmadığı anlaşılmalıdır.
